Vandaag is het zondag, ik word al vroeg wakker geknalt, om 6.20 uur hoor ik weer 10 kanonschoten, dat heeft misschien wel de hele nacht doorgegaan maar die heb ik gelukkig niet gehoord dan. Ik besluit om toch maar weer te gaan liggen en probeer uit te slapen. Dan is het 8.30 als ik wakker word, dat was nou ook weer niet de bedoeling. Ik bekijk mijn dag vandaag, ja ik ga naar de kerk, maar ik hoef daar niet al om 9.00 uur te zijn, als hij begint. je kan er altijd binnenlopen onder de H.mis. Ik kleed me aan en ontbijt zoals elke dag brood ei thee. De thee is nog te heet en ik leg een servet erop met een mes zodat die niet wegwaait want ik ga even naar binnen. Maar als ik terug kom is alles opgeruimd door een van de meisjes. Netjes maar te vroeg, geen thee dus. Ik kleed me om in mijn zondagse kleren, een mooi echt Ghanees setje topje met lange rok, zo ga ik te voet naar de kerk. Iedereen vraagt onderweg of ik naar de kerk ga, zie ik er dan werkelijk zo zondags uit?! Ja dus, fijn. Het is best een eind lopen en het is ontzettend heet in de zon. Een klein jongetje van een jaar of 8 loopt de hele weg met me mee, hij heeft een soort van halfverdorde palmtak in zijn hand. Een mevrouw die we onderweg tegen komen vraagt of ze er wat van mag hebben. De jonge plukt er een stukje af en geeft die aan de mevrouw, maar nee die wil de hele tak. Als ze die niet krijgt loopt ze door. Ik zeg tegen de jongen in het Engels you wanted to gif her a finger but she wanted to take the whole hand, je wilde haar een vinger geven maar ze wilde je hele hand. Hij lijkt het leuk te vinden maar volgens mij snapte hij er niets van. Bij de kerk aangekomen besluit ik niet door de voordeur binnen te gaan, dan ziet iedereen me binnenkomen. Ik ga bij de zij ingang staan en word al snel door een Usher, een helper gehaald en naar een plaats begeleid. Zo gaat dat hier (als je te laat bent) maar je bent hier nooit te laat er komen er nog zo veel binnen en het loopt hier in en uit de kerk. Ik kijk goed naar de mensen wanneer ze gaan staan en knielen en zo want ik zit in de Ewe mis. Om de paar weken is er ook een Engelse mis, die word niet zo druk bezocht als deze. Want dat vergeet ik nog te zeggen, het zit me nu toch vol in de kerk...om jaloers op te zijn in Nederland. Het is de laatste zondag voor pasen en ze vieren vandaag thanks giving, een hele belefenis voor de mensen hier blijkt in de kerk. Ik ga mee mijn collecte geld naar voren dansen samen met de menigte, joh wat gezellig is dat om zo je geld af te gaan geven. Als het tijd is om de communie te gaan halen blijkt dat in mijn vak er bijna niemand opstaat om te gaan. Ik blijf ook maar zitten. Dan zie ik een stuk achter mij Agusta zitten, ik ga haar vragen wat de bedoeling is. Nou ik kan gewwon gaan, de meeste mensen in mijn vak zijn nog niet gedoopt en mogen niet te communie. Agusta roept me als zij gaat dan hoef ik nu niet alleen. Samen gaan we even later in de lange rij staan, zacht swingent naar voren. Ik zie dat de communie bij iedereenvia de mond gaat, oei dat is effe wennen, hoe moet dat ook al weer. Ik moet er op letten dat ik niet mijn tong helemaal uitsteek, dat kijkt zo gek, zeker tegen Father Paul, die ken ik te goed. Heel appart gaat het nu hier, de hostie word in de wijn gedoopt en dan ontvang je hem. Naast de Pastoor staan 2 misdienaars een recht en een links van hem, ze hebben een schaaltje met een handvatin hun hand dat ze telkens bij iemand onder de kin houden om eventueel de wijn die eraf drupt op te vangen. Nou ik moet zeggen het was wel lekker, 'nbietje alcohol op de hostie...De H. mis word afgesloten maar dan is de kerk niet uit, nee nee.. Dan begint, ik zeg altijd maar, de stuurgroep vergadering.Er word het eenen ander uit het dorp medegedeeld en vandaag word er gecollecteert voor de jeugd.Er worden 2 scholen opgenoemd en daar word voor elke school eenglazen doos neergezet om het geld in te doen. Je kunt kiezen in welke je het doet, of het nadien bij elkaar word gedaan, ik zou het niet weten. Ik wil ook naar voren gaan maar zie dat ik alleen een briefje van 5 cedis heb, een jonge achter mij ziet dat en vraagt of hij even moet gaan wisselen, dat doet hij voor in de kerk. Dan ga ik ooknaar voren, en denk dat het dan gedaan is. Maar nee dan volgen er weer 2 scholen, een heleboel mensen, leden van die school? lopen vanuit achterin de kerk naar voren en brengen geld. Ik doe nu maar eens niet mee. Dan kun je komen brengen, nog steeds voor de jeugd, op oproep van de hoeveelheid geld, eerst de mensen die 20 ghana cedis willen sponseren dan 15 en zo omlaag. Voordat ik door heb wat de bedoeling is, alles nog steeds in het Ewe, zijn ze bij 5 cedis maar dan gaat er niemand naar voren, ik dus ook niet. Een meisje naast mij legt uit dat ik gerustkan gaan, ik zeg nee want dan denken de mensen dat ik best met 20 had kunnen gaan maar toen wist ik niet van de bedoeling en ik ga maar 1 keer zeg ik haar. Zij wil het wel voor mij gaan brengen, dat vind ik goed.Zo mijn plicht gedaan. Als iedereen is geweestgaat iemand eenmooi lied inzetten en word erdoor iedereen heel erg blij meegezongen, dit iseen prachtig onderdeel van de thanks giving, iedereen is blij blij blij... Wat een feest ineens, er word gewuifd met palmtakken die heel veel mensen mee brachten gezwaaid gedanst geweldig mooi. Iedereen gaat in deze jubelstemming weer naar voren omgeld teofferen. Ikke mee...ja want het swingen en dansen dat kan ik ook wel een beetjemeedoen.Father Paul ziet me nu en zwaait en knikt. Als ik weer op mijnplaats zit komthij naar me toe gelopen enzegt dat hij me wil introduceren, of ik dan mijn verhaal over de sponserloop in DeMortel wil vertellen. Potverdikke heb ik dat weer, moet ik iets in het Engels gaan bedenken nu in een paar tellen, en hier in die overvolle kerk gaan vertellen. Ik bereid me voor maar hij roept me al, met zijn handen, va va, en dan een beweging dat je weg moet gaan betekend dus komen. Ja ik kom eraan , hij zegt in het Ewe wie ik ben en wat we als stichting Adinkra al gedaan hebben, er volgt een luid applaus. Dan vertel ik van de vastentijd nu in de 40 dagen voor pasen, dat wij dat ook doen, met het verhaal dat de kinderen van basisschool Kleinerf in De Mortel (in my place) gedaan hebben. Door rondjes om de school te lopen en ze daarbij te laten sponseren hebben ze een bedrag van ruim de 10.000 ghana cedis opgehaald. Weer een geweldig applaus, dat was niet voor mij... maar voor jullie... kinderen en sponsors die eraan mee werkten. Zo dat heb ik er best goed afgebracht denk ikzelf. Ik ga weer naar mijn plaats. Er komt meteen een meneer naar me toe, hij vraagt of hij me buiteneven kan spreken, ik ga met hem mee, intussen gaat het binnen nog even door. De man is een leraar op de teatchers training school, hij geeft me een suggestie omvoor de school te kopen, ik hoor zijn lange verhaal en zal erover denken, zeg ik. Dan ga ik nog even naar binnen, het is net afgelopen, iedereen maakte een kruis. Ik wacht op de processie die er dan altijd volgt, de misdienaars, koren en pastoor in optocht naar buiten zingend en dansend. maar vandaag is dat niethet geval,de H.mis heeft te lang geduurt, het is inmiddels over half een, en er is een vergadering hierna, ze hebben haast. Nou danheb ik pech. Er komen nog enkele mensen naarme toe en feliciteren en bedankenme met ons werk. Ik neem alle mooie woorden engebaren in ontvangst en stuur deze door naar jullie in Nederland. Bij deze. Ik loop richting Magava, het jongetje van de heen weg is er ook weer. Hij vroeg op de heen weg al of ik iets te eten voor hem wilde kopen, maar uit principe doe ik datnooit, ik heb zo het hele dorp achter me aan. Hij vraagd weer of ik ietste eten voor hem wil kopen. Ja wat moet ik nou, ik wilzelf hier op een terrasje een flesje cola drinken. Ik geef hem 0,50 pessuas en zeg dat hij er zelfs iets te eten voor mag gaan kopen. Als mensen er iets van zeggen zeg ik wel dat hij menaar dekerk heeft gebracht... Ik koop een flesje cola en ga even zitten op het terrsa van Blue Sky. In de verte zie ik 2 blanke meisjes aan komen lopen, ze zien mijook knikken beleefd maar lopen door. Even later weer 2 ooknu begroeten weelkaar maar geen contact, jammer. Ik loop even later ook aan, het is markt, als ik daar nu eens heen ga dan kan ik de moeder van Godwin, die in Nederland woont begroeten. Ze heeft nl eenkraampje op de markt. Voor bij de markt gebeurd er een klein ongeluk, een moter met een vrouw op leeftijd erachterop word van achteren aan gereden door een auto. De moterrijder en vrouw liggen allebei op de grond. Beide staan wel meteen weer op. De vrouw heeft zich bezeerd, ik ga naar haar toe, haar scheenbeen bloed enaan de andere kantzit een snee in de grote teen. Er word heen en weer gepraat over wie de schuld was en hoe het kon gebeuren, maar daar heeft ze niets aan. Ik zie een paar meisjes lopen en kijk welke ervan zakjeswater op haar hoofd vervoerd. Ik koop een zakje, voor 10 cent, bijt het open en spoel beide wondjes schoon.Als dat klaar is ia er water over en dat laat ik haar opdrinken. Wat is ze blij met de geboden hulp, ook vele omstanders bedanken me. ik loop weer door, ohja het water koste 10pc en ik gaf er 20, maar ik gaf het geld aan een meisje dat geen water verkocht ik denk dat het wel vriendinnenzijn. Nu kreeg ook het verkeerde meisje de 10 ps fooi, dat klopte niet, ze vragen aan mij hoe dat moet, ik zeg deel het maar, stom he, maar ik wilde gewoon verder, weg van dit gebeuren. Wij zeggen bij ons wel eens dat ze niet krom gaan om 5 cent op de weg op te rapen en hier...Bij het kraampje van familie Asazoo aangekomen isde moeder van Godwin er zelf niet, op zondag meestal niet,. De twee meisjes Rebecca en Mabeldie bij haar wonen en naar school mogen verkopen op zondag,Ik vraag of moeder, zo noemen ze haar ook, thuis is en Rebecca brengt me erheen. Ja ze is thuis en blij als ze me aan ziet komen, Rebecca haalt vlug 3 stoelen van binnen naar buiten zodat we kunnen gaan zitten. Richard de broer van Godwin woont ook hier in het ouderlijk huis samen met zijn vrouw en 2 kinderen. Zijn vrouw is er niet, die studeert in Cape Coast, ze is lerares maar is naar de geboorte van haar 2 kinderenen nadat Richard eerst gestudeert heeftweer gaan leren. In mei juni is ze klaar. Nu is Richard hier met zijn jongste, een zoontje Adam en hun dochtertje is bij een zus in huis en gaat daar naar school. Ja dat gaat hier heel gemakkelijk en gewoon,voor elkaars kinderen zorgen.We gaan onder een boom zitten en ik zie intussen hoe verhet met de bouw van het huis van Anne en Godwin is. Dat word een mooi huis! Ja dat kan ook, ze wonenen werken allebei hard in nederland en willen als ze in Ghana zijn zelf een onderkomen hebben. Het word op de binnenplaats van hun ouderlijk huisgebouwd. Ze kunnen zo dadelijk dus ook voor moeder zorgen, mantelzorg heet dat, al vind ik dat woord te heet voor hier, ik moet er niet aan denken, Mantel...De moeder van Godwin komt met ons mee naar Nederland op bezoek bij haar zoonschoondochter en 3 kleinkinderen. Ze vliegt voor het eerst en is best wel wat zenuwachtig, ik probeer haar via Richard gerust te stellen. Hun zeggen wel dat het al zo is, maar dan zeg ik tegen Richard dat ik dat niet wil horen, ik heb liever dat het nog best wel lang duurt, 3 weken,ik wil nog niet aan terug gaan denken.Ze gaat met Hans mee terug rechtstreeks met KLM, hij zalhaar begeleiden waar nodig is. Na een uur loopt Richard met me mee naar het hotel, we drinken wat en dan kleed ik me maar eens om, mijn zondagse kleren uit en hupkorte broek weer aan. Wat zal ik eens gaan doen, het is al bijna 3 uur, ik loopdoor het dorp. moet nog bel tegoed kopen en fruit dan kan ik altijd doorlopen naar het ziekenhuis. Als ik bijna bij het fruitkraampje ben belt Felix, waar ik ben, langs de weg. Of ik met hem mee ga naar Mr. Nuggbly,hij wasde dcd, burgemeester toen ik de eerste keren hier kwam. Een ontzettend vriendelijke man. Hij woont in een paar dorpen verderop, in Tetemale. Nou ik wil wel mee, ja. Hij vraagt waar hij me op moet halen, ik zeg daar waar ik altijd fruit haal, hij weet waar dat is, zegt ie. Na een poos gewacht te hebben zie ik hem uit een zandweg komen, maar rijd deverkeerde kant op. Nou is het ook zo dat het hier stikt van de fruitkramen aan beide kanten van de weg. Ik bel hem en zeg dat ik hem zag, moet ik omdraaien dan, ja Felix, ik zei tegenover de kerk... ja en dan komt hij eraan.Ik heb inmiddels wel al fruit besteld en kom dat later ophalen, hoef ik het nou niet mee te sjouwen en we gaan naar een dorp waar ze niet veel hebben. Vind ik niet leuk als ze mijn tas in de auto zien liggen. We moeten eerst nog een vriend van Felix ophalen, de dieren dokter, wat ik me hier hierbij voor moet stellenweet ik niet en dat wil ik ook maar zo laten.Dieren zijn hier eten, en krijgen vast geen inentingen of zorg... Dan moet Felix eerst nog tanken, eerste pomp diesel op naar de volgende ja prijs, hij tankt voor 10 cedis die geef ik hem als hijweer in de auto zit, hij vraagd waarom, ik zeg omdat ik erin zit, hij tankt meteen voor mijn 10 cedis bij, Op naar Mr Nuggbly, de weg er naar toe is verhard, ja sinds vorig jaar is er best weer veel vooruitgang geboekt hier. Het is toch al snel weer een half uur rijden, de rimboe in, we komen langs het dorp OWute waar we ook een kliniek hebben geholpen, met het te voorzien van water opvang, een goot en een polytank. de kliniek is tot nu toe nog steeds goed functionerend. Het was destijds een nieuw gebouw wat niet gebruikt kon worden omdat er geen watervoorziening was. het gebouw was nieuw, klaar en stond leeg. Een waterput boren is hier bijna niet mogelijk, teharde grond, er is zelfs al eens met diamant boren geprobeert, wij heebbenons er ook niet aan durven wagen. Bij Nuggbly worden we hartelijk ontvangen door hemzelf en zijn zoon. Die heeft een mooienaam hij heetPapa. Het gaat over vanalles en nog wat, ik kan het niet volgen maar luister toch maar, sommige Ewe woorden vang ik op en kan er dan een verhaal van maken, dwz ik weet waar het over gaat. Nugggbly vraagt of ik mee blijf eten, ze eten bankoe, nee dank U vriendelijk, dat kan ik niet wegkrijgen. moet je nl niet kauwen een stuk deegbal gesopt in een soep met vis in zijn geheeldoorslikken. Als je het kauwt word het een soort elastiek, kauwgom in je mond. Het zieter wel steeds lekkerder uit moet ik zeggen, maar ik denk aan mijn buik, ik heb nu geen buikklachen en dat wil ik graag zo houden. De 4 manneneten wel, en als het klaar is gaan we, het is al bijna donker, Felix rijd niet graga in het donker en het is ook levens gevaarlijk.Papa gaat straks nog naar Accra rijden hij moet morgen weer werken, maar eerst geeft hij zodadelijk een rijstfeestje voor de kinderen in Tetemale. Ik vraag hem waarom hij dat doet, hij betaald het zelf rijst met vis voor alle kinderen die willen uit het dorpje. Hij vind het leuk om de kinderen lekker te zien eten, hij weet dater hier niet altijd veelis, hij is zelf ook klein geweest...en weet wat dat is. Hij heeft het zelf nu goed in Accra met zijn vrouw,2 kinderen en een opkomst en een goed baan. Op de terugweg is het donker en is het gevaarlijk rijden. Er lopenmensen langs deenige en grote weg die zie je nauwelijks. Ze zijn al donker en hebben vaak niet veel aanof watze aan hebben is donker. Erg goed opletten dus, eigenlijk reis ik niet in het donker maar er zijn uitzonderingen. Auto´s enbrommers die we tegenkomen hebben slecht licht of soms geen, ik ben blij als we weer in Akatsi zijn. Ik haal mijn fruit op, koop voor Felix wat bananen, voor de kinderen, de dierenarts wil niets. InMagava aangekomenmeteen mijn fruit naar de keuken gebracht, en eten besteld, jam chips groenten enananas en een kleine poopoo, danonder de douche. Yes er is water en stroom. Na de douche even buiten zitten, dan komt het eten, tjonge wat ziet het er heerlijk uit, vooral mijn fruit, zo creatief schoon gemaakt en op het bord gelegd. De ananas in een schuitjemet dan de blokjes om en om erin, nee ik kan het niet goed uitleggen maar ik vind het mooi. Ook de Poopoo is vandaaggeschild gesneden aar dan weer in zijn oorspronkelijke vormneergezet, met de pitjes er nog in. Ik heb alleen geen jamchips maar gewone friet, ook lekker. Om 20.00 uur zal Felix nog komen en Mr. Ammagassi, de meester van de school die samen metFather Paul de rekening beheerd. We gaan allebonnen optellen om te kijken hoe ver we zijn met het geld en of alles klopt.Tegen 21.00 uur komt Ammagassi er pas aan, Felix wilde net gaan, we dachten dat hij het vergeten was. We over leggen alle bonnen en Felix telt alles op.We zijn heel tevreden over hoe het tot nu toe is gegaan. Morgen begint de timmerman aan het plafond, het geraamte, daar moet nog het een en andervoor gekocht worden en dat kan. Dan zijn we aan het einde van deze week een heel eind denk ik met plafond en electriciteit. Om 22.00 uur gaan ze weer naar huis en ik begin aan dit verhaal. Nu is het over 0.00 uur het is buiten 27 graden en voelt als 31, midden in de nacht. kunnen jullie niet aan tippen...Overdag was het 32 met gevoel van 37graden. Welterusten...